Girişimcilik


 Girişimcilik denince bir çok kaynağa kolayca ulaşmak mümkün.   Çok populer bir konu. Kaynakların çoğu basma kalıp ve yabancı kültürlerden uyarlama yazılar.  Hatta bazen direk tercüme.    
  Bir Amerikan gencine girişimcilik yazısı sunmak çok kolay. Çünkü onun kültüründen ve onun piyasasından çıkmış binlerce gerçekci kaynak var.  Avrupalı bir gence de yeterince kaynak var.  Bu kaynaklar bu gençlere hitap eder ve gerçekcidir. Onların kültürüne de piyasa alışkanlıklarına da gayet uyumludur.

Torosların tepesindeki bir kasabada yetişmiş Türk gencine nasıl bir girişimcilik yazısı sunmak gerekir.
Okuduğu şeyleri kasabasında harfiyen uygularsa ne olur ?  Ben bu noktada tıkanıyorum. 
 Bir şey olmaz belki sonuçta dünyanın her yerinde aynı sistem bir piyasa var. Mal, hizmet ve paranın mübadelesi.  Sermaye olmadan yapılamayan iş. Risklerin hesabı vs. vs. vs.

 İyi de bir Hollanda insanına, Amerikan girişimcisine, Alman delikanlısına şevk alacağı kendini geliştireceği hayatının gerçeklerini görüp okurken mesut olacağı bu yazılar bize sadece basma kalıp biligiler veriş olacak.
İçerik okurken haz vermeyecek.  Bu bilgileri bizimki de okurken zaten içgüdüsel olarak biliyor olacak.  Ama okumak, motive olmak, haz almak var bir de.

 Bu bakımdan buraya kendimizden bir çalışma koymayı çok istedim. Olmadı içimden gelenleri yazarım dedim. Bizim halk için yapılmış akademik bir çalışma var mesela.  Onunla başlayalım.

 Girişimci isteklerinin, kişilik özellikleriyle ilişkisi üzerine bir çalışma bu.  Bizim insanların isteklerini irdelemişler. Bu istekler hepimizde var. Kişilik özelliklerimiz girişimciliğimize ve dolasıyla başarımıza nasıl yansıyacak ?

 Ben bu çalışmada, kendi iş hayatım boyunca farkında olmadan ne zaman hangi dürtülerle hareket ettiğimi ve farkında olmadan ne yanlışların içine girdiği gördüm. Şikayet edip durduğum bazı unsurların genel bir girişimcilik unsuru olduğunu farkettim.

 Bence girişimcilik hazzıyla yanıp tutuşan kişilerin okuması gereken bir çalışmalar bunlar.

    GİRİŞ

  Bir ülkede emek, sermaye, doğa gibi üretim       faktörleri   nasıl sınırlı ise sanayileşme ile birlikte üretim faktörü niteliği kazanan girişimciler de sınırlıdır. Toplumda her birey iş kurma ve girişimde bulunma arzusu taşımaz. Girişimciliği geliştirmek ve desteklemek demek, yalnızca girişimcilerin önlerindeki engelleri kaldırmaya çalışmak onlara sermaye ve kaynak sağlamak demek değildir. Girişimcilerin sahip olduğu kişilik özelliklerini ortaya koymak, "girişimci kimdir ve hangi ihtiyaçlara sahiptir ? " sorularının analizini yaparak çözüm aramak da girişimciligi desteklemek adına atılacak önemli bir adımdır.  Çoğu kişi kendi işini kurmanın ve kendi kendinin patronu olmanın hayalini kurar. Ancak kişinin kendi işini kurmadan önce yapması gereken ilk şey neden girişimci olmak istedigini belirlemesidir. Bu aşamada; girişimciliği etkileyen demografik ve sosyal faktörleri ortaya koymak kadar, onları girişimciliğe iten güdüleri de belirlemek önemlidir.  Bireyler, patron olmak, isle ilgili kararlarda direkt söz sahibi olmak, insanlarla yakın ilişkiler kurmak ve yüksek kar etme potansiyeli istemek, başarı ve güç ihtiyacı gibi pek çok unsurun etkisiyle girişimci olmak yani kendi işletmelerini kurmak isterler.  Böyle bir durumda; küçük bir işletme olarak ekonomik değisimlerden çabuk etkilenme, uzun çalışma saatleri nedeniyle yorgun düşme, hemen hemen tüm iş alanlarında yetenekli olma, yüksek finansal riskle başa çıkma, çalışanlara, müşterilere ve diğer çevrelere karşı tam sorumluluk taşıma gibi olumsuzluklar;  girişimci için daha az önem taşır.  İşte tüm bu olumsuzlukları göze alabilme, başarılı bir işletme sahibi olma konusunda kararlı olma ve benzeri durumlar bir takım güdüleyici faktörlerin etkisi sonucunda ortaya çıkar. McClelland' ın öğrenilmiş ihtiyaçlar teorisine göre ; Başarı ihtiyacı kişinin bir işi daha iyi ve daha verimli yapma,  problemleri çözme ya da karmasık görevlerde ustalaşma arzusudur. Güç ihtiyacı, kişinin başkalarının davranışını etkileme, onları kontrol etme ve onlardan sorumlu olma arzusudur. Yakın ilişki ihtiyacı ise, kişinin diğer insanlarla dostça ve sıcak iliskiler kurma ve sürdürme isteğidir (Schermerhorn, 1999, s. 149). Bu düşünceler ışığında gerçeklestirilen bu çalısmanın amacı; Girişimcilerin sahip oldugu kisilik özellikleri ve ilk isletmelerini kurma amaçları ile McClelland'ın ögrenilmis güdüler olarak tanımladıgı basarı, güç ve yakın iliski ihtiyaçlarını incelemek ve bunlar arasındaki iliskileri ortaya koymaktır. Girisimcilerin bazı demografik ve sosyal özelliklerinin, ögrenilmis güdüler ve kisilik özellikleri üzerindeki etkilerini arastırmak da bu çalısmanın bir diger amacını olusturmaktadır.
$1.99 Domains* at GoDaddy.com

 GİRİŞİMCİ VE GİRİŞİMCİLİK

 Schumpeter' in tanımıyla, girişimcinin fonksiyonu, yeni bir buluşla veya yeni bir mal üreterek ya da eskisini yeni bir yöntemle üretmek için mümkün denenmemiş teknoloji kullanarak üretim sürecinde reform veya devrim yapmaktır (Hisrich & Peters,1985, s.8).  Girişimci, kaynaklar konusunda öngörüde bulunarak işi planlayan, insan kaynaklarını örgütleyerek girdilerin işlenmesini sağlayan ve elde edilen çıktıyı da kârlılık yaratacak biçimde tüketicilerin kullanımına sunma becerisini gösteren kisi seklinde tanımlamak da mümkündür (Silver, 1983, s.7).  Girisimciliğin farklı ilgi alanları ile ilgili bir takım çalışmalar bulunurken ve kamu sektöründe girişimcilik yaygınlaştırılmaya çalışılırken, deneysel anlamda pek çok eksiklikler mevcuttur (Moon, 1999) .  Araştırmacılar girişimcilik hakkında farklı kavramsal tanımlamalar yapmaktadır ancak henüz girişimcilik hakkındaki araştırmalarda avantaj sağlayacak nitelikte genelleşmiş bilgiler sağlanamamıştır. İlk çalışmalarda girişimciliğin odak noktasını girişimcilerin kisisel özellikleri olusturmaktaydı fakat geçtigimiz yıllarda ortaklıklar kurma, global etkiler, uluslararası girisimcilik ve insan kaynakları gibi konular da girisimcilik arastırmalarına dahil edilmistir.  Her konuda en önemli olan ise, girisimcilerin başarısını artırmada ve çalısma alanı olarak girisimciligi gelistirmede bir araç olarak kullanılabilecek ortak bir bakıs açısı saglamaktır (Brazeal, 1999, s.30).  Özellikle gelişmekte olan ülkelerde uzun vadeli başarı, büyük ölçüde küçük girisimcilerin artısına dayalıdır. Sosyal varlıgı ve güveni ortaya çıkaran ve destekleyen kültürel değerlerin ve ya sivil toplumun olmadıgı girişimci çabalar, elbette basarısızlıga ugrayacaktır (Neace, 1999, s.48).

 BAŞARI, GÜÇ VE YAKIN İLİŞKİ İHTİYAÇLARI

 Girişimciliği, liderlik ve takım çalısması, örgütsel yaratıcılık, fırsatçılık, yenilik, risk alma, kaynak saglama gibi açılardan ele alan arastırmalar da mevcuttur. Bu farklı bakış açıları, girişimciligin pek çok kişilik özelliğinin birleşimiyle ortaya çıkan bir faaliyet biçimi oldugunu ileri sürer(Olsen, 1998).  Girişimcilik konusunda bu farklı boyutlara sahip arastırmalar, çevre ve girişimcinin kişilik özellikleri arasındaki etkileşimin önemini yansıtması açısından önemlidir (Naffiziger et al. , 1994) .  Bireyler, rakiplerinden daha iyi işler ortaya koymak,  zor amaçlara ulaşmak, karmaşık bir problemi çözmek veya herhangi bir işi en iyi şekilde yapabilmek için kendileri bir yol geliştirme ihtiyacı hissettiklerinde, kendi başlarına bir iş kurmak ve işlerinden sorumlu olmak isterler(Luthans, s. 150).  Bireylerin kendi  işletmelerini  kurmalarında etkili olabilen  yaş, cinsiyet, eğitim, anne-baba mesleği  gibi  bazı demografik faktörler yanında sosyal ve psikolojik faktörler de bulunmaktadır. McClelland yakın iliski, güç ve başarının içgüdüsel arzular olmaktan çok öğrenilmiş ihtiyaçlar oldugunu vurgular (Northcraft, 1994, s.111).  Girişimcilerin başarı ihtiyaçlarını inceleyen Stormer ve arkadasları da,  McClelland'ın görüşlerine ek olarak yüksek başarı güdüsünün yöneticiler ve üniversite öğrencilerine kıyasla girişimcilerde daha yüksek oldugunu bu yüzden başarı güdüsünün esasen bir girişimcilik özelliği olduğunu belirtmektedirler (Stormer et al. 1999).

 Başarı İhtiyacı

 Yüksek başarı ihtiyacına sahip bireyler, davranışlarının sonuçlarına katlanma ve sorunları çözme sorumluluğuna sahiptir. Durumları analiz eder, başarı olasılıklarını araştırır, zorlukları aşma ve risk alma arzularına sahiptirler. Aynı zamanda bu bireyler, olaylara daha fazla odaklanırlar ve olayları değisim potansiyeline göre değerlendirirler (Champoux, s.180).  McClelland' ın başarı ihtiyacı hakkındaki araştırmaları girişimcilerde var olan psikolojik özellikleri ortaya koyar ve bu düşüncelerden hareketle girişimcilerin özelliklerine yönelik üç tutum belirlemistir (Hisrich & Peters, 1985, s.53).  1.  Problem çözme, amaç belirleme ve bu amaçlara ulaşmada bireysel sorumluluk.  2.  Yüksek düzeyde hesaplanmış risk alma arzusu,  3.  Görevdeki başarının sonuçlarına ait bilgi.  McClelland'a göre, yüksek başarı ihtiyacı, bireylerin girişimci davranışlarda bulunmasına neden olur. Bazı çalışmalar başarı ihtiyacı ve girişimcilik arasında ilişki oldugunu gösterirken bazıları bunun aksini ortaya çıkarmaktadır (Hisrich & Peters, 1985, s.53).  Girişimciler de yüksek iş başarısı güdüsü etkisindedirler. Bu nedenle kendilerini başarı ile özdeşlestirme ve başarı ihtiyaçlarını tatmin etme eğilimindedirler.

 Güç İhtiyacı

 Güç ihtiyacı, elde etme ve başkaları üzerinde kontrol sağlama arzusunu temsil eder. Amaç başkalarını etkilemek, yönetmek ve mümkün olduğunca hakimiyet altına almaktır.  McClelland'a göre güç ihtiyacı iki boyut kazanabilir. Bunlar, pozitif boyutlu, ikna edici ve ilham verici güç veya negatif boyutlu, itaat ettirici ve hakimiyete alıcı güç olabilir (Mowen, 1993, s.184-186).  Girisimcilerin güç elde etme isteğiyle iş kurma davranışında bulunması, başkaları üzerinde üstünlük sağlama arzusu olarak da değerlendirilebilir. Güçlü olma ihtiyacı, bireyin çevresine egemen olma arzusunun bir sonucu olabilir. Bu nedenle insanlar ve gruplar, çevresel ilişkilerinde etkinliklerini artıracak ve seslerini duyuracak her türlü araca başvurmaktan çekinmezler (Eren, 2000, s.501).  Baskalarını denetleme veya kontrol altında tutmaya yarayan araçlara sahip olma, egemenlik saglama da bu çerçevede açıklanabilir. Emir verme ve cezalandırma da baskaları üzerinde etki saglama ve gücü elinde bulundurmanın bir göstergesi olarak görülebilir. Güç güdüsüyle hareket eden girişimciler, çalısanlar tarafından sevilmekten çok, çalısanlara etki etmeyi, onları kontrol altında tutmayı tercih eder. Bu bakımdan girişimciler başkaları tarafından etkilenmek ve baskalarının altında çalısmak istemezler.  Güç güdüsü, girisimcileri harekete geçirerek onları isletme amaçları dogrultusunda daha rahat hareket etmeye de yönlendirebilir. Ancak girisimcinin basarısı için güç güdüsü tek ve geçerli kosul degildir. Bu güdü başarı güdüsüyle birleştiğinde anlam kazanır.

Yakın İlişki İhtiyacı

Yüksek yakın ilişki ihtiyacına sahip olan birey, başarıya ulaşma doğrultusunda başkalarıyla yakın ilişki içinde olma arzusundadır  (Mowen,1993, s.84-186) .  Başkalarıyla olumlu ilişkiler kurma, bu ilişkileri sürdürmede odaklanır ve özellikle önemsedikleri kişiler tarafından onaylanmak isterler  (Champooux, s. 180).  Örnegin bir araştırmada deneklere kendilerine bir görevi yerine getirmelerinde yardımcı olacak kimseleri seçme fırsatı tanınmıstır.  Başarı güdüsüne sahip bireylerin kişilerin yeterliliğine dayalı olarak seçim yaptıkları, yakın ilişki ihtiyacına sahip bireylerin ise yakın arkadaşlarını seçtikleri görülmüstür. Açıkça görülmektedir ki, yakın ilişki ihtiyacına sahip bireyler bir görevde başarılı olmaktan çok, yaptıkları işten zevk almak doğrultusunda seçim yapmaktadır  (Mowen, 1993, s.184-186).

 GİRİŞİMCİ KİŞİLİK

 Girisimcilik bazı özelliklerin bir bileşimidir.  Girişimci kişi bu özelliklerin bazılarına önem verip bazılarına ise fazla önemsemeyebilir.  (Lewis, 1997)  Girişimde bulunmak kişisel farklılıkların ortaya koyduğu bir olaydır ancak içinde yasanılan olaylar da bir kimsenin daha aktif ve girişimci olmasına veya olmamasına neden olabilmektedir  (Eren,s.79) .  İşletmelerin basarısını etkileyen pek çok farklı girişimci niteligi mevcuttur  (Roper, 1998). Girisimci kisiler is hayatının zorluklarına katlanabilecek güce sahip, risk almaya yatkın kisilerdir. Bunlara ek olarak faaliyet alanlarında daha profesyonel davrandıkları ve amaçlarına ulasmada daha fazla motivasyona sahip oldukları düsünülür.  (Johnson, 1996)   Girisimci kişilik özelliklerinden en önemlisi risk alma eğilimi yada risk almaya yatkınlıktır. Risk almaktan korkmamak ve gözü kara olmak benzer kavramlar olarak tanımlanabilir.  Girişimci risk, beklenen getirinin maksimum olacağına inanç ve akılcı karar verme yoluyla girisimi gerçeklestirmeyi içerir. İş alanı hakkında deneyim, girişimci içgüdüler de girisimcilerin üstlenmeyi göze aldıgı risk miktarında önemli rol oynar.  (Busenitz, 1999).  Bir iş kurmanın neleri gerektirdiği, daha da önemlisi riskin nasıl minimize edilebilecegi ve başarı şansının nasıl arttırılabileceği de önemlidir. Belirsizliği bir macera gibi gören kişiler, onu hayatın sıradan işleyisine karşı bir tehdit olarak görenlere nazaran, girişimci olmaya daha yatkındır(Andrews, 1998).  Girişimcilerin en önemli özelliklerinden biri de iyi iletisim kurma yetenekleridir(Smith, 1999). İnsanlarla ilişki kurma ve hem sözlü hem de yazılı iletisim sağlama da girişimci faaliyetlerde önemlidir. (Hisrich & Peters, s.56)  Girişimci açısından yenilik, isletmenin ekonomik ve sosyal potansiyelinde belirli amaçlara odaklanmıs değisimler yaratma faaliyetlerini kapsar.  (Drucker, 1998)  Girişimci düsünce, yenilikçi kişilerin basarılı olabilecegi bir kültürü sekillendiren çabaları içerir. (Nelton, 1994).  Girisimcilerin 2000'li yıllarda başarılı olabilmesi için, yeni teknolojiler gelistirmeye çalısması, iletisim aglarını kuvvetlendirmeleri ve degisimleri önceden tahmin edebilecek kapasitede olmaları gerekir  (Ramsey, 1998)   Buna baglı olarak yaratıcılık yeni ve yararlı fikirler olusturan bir düsünce tarzı olarak tanımlanabilir. (Andricia, 1998).  Orijinal ve yaratıcı fikirlere sahip girisimciler basarıya ulasmada motivasyon sahibidir fakat ortaya çıkacak sonuçlar diger insanların duyarlılıgı kadar, girisimcinin pazarlama becerisine de dayanır (Ford&Gioia, 1998)  Girişimde bulunma süreci, yeni bir isletme kurmak için fırsatları bulma, degerlendirme ve gelistirmeyi içerir. İşle ilgili fırsatları belirlemek için biçimsel ve biçimsel olmayan mekanizmalar vardır(Hisrich & Peters, s.56) Girişimci ileriyi görebilen bir kisidir. Tehlikeden kaçmaz. Girisimci daima yeni ve riskli fikirleri gelistirmeye ve fırsatları tamamen degerlendirmeye çalısan bir öncüdür(Lewis, 1997).  Basarıya ulasmak ve büyümek için gayret, sabır ve hırsa sahip olmak oldukça önemlidir. Ise baslama istegi ve hevesi de motivasyonu etkileyen bir faktördür (Blackstone, 2000). Gerekli niteliklere sahip olan girisimciler risk almak konusunda çok düsünmezler, girisimcilerin en çok zihnini kurcalayan konu fırsatları daha iyi degerlendirebilmelerini saglayan yöntemler gelistirmektir(O'Reilly&Tarpley, 1999).  Girisimciler içinde bulundukları piyasayı çok iyi takip ederler ve ortaya çıkabilecek fırsatları kollarlar(Smith, 1999). Girisimcilerin fırsatçılık yönü, yasantıya açık olma faktörüyle baglantılı olarak da düsünülebilir. Yapılan arastırmalar, yasantıya açık olma faktörünün; geleneksel olmama, sempatiklik, esneklik, yüksek degisim ihtiyacı, genis ilgi alanı, algılama kabiliyeti, belirsizlige tahammül etme, zoru tercih etme, heyecan arama gibi faktörlerle baglantılı oldugunu ortaya çıkarmıstır.  (Slick, 1999)  Girişimci, cesaretin akılcı ve hesaplı kısmını maksimize etmeye çalısmalıdır. Bunun için de planlama yapmalıdır. Planlama sistemlerinin ve ölçme tekniklerinin var olan kaynakları kontrol etmede kullanılması stratejik bir yönelimi ifade eder (Hisrich & Peters, s.34)
Get Your Web Presence on the Right Track. .Com's for just $7.99!

 ARAŞTIRMANIN AMACI VE METODOLOJİSİ

Bu çalısmanın amacı; girisimcilerin sahip oldugu kisilik özellikleri ve ilk isletmelerini kurma amaçları ile McClelland'ın ögrenilmis güdüler olarak tanımladıgı basarı, güç ve yakın iliski ihtiyaçlarını incelemek ve bunlar arasındaki iliskileri ortaya koymaktır. Girisimcilerin bazı demografik vesosyal özelliklerinin, ögrenilmis güdüler ve kisilik özellikleri üzerindeki etkilerini arastırmak da bu çalısmanın bir diger amacını olusturmaktadır. Bu aşamada öne sürülen bazı temel hipotezler sunlardır: H1: Kadın ve erkek girisimlerin basarı güdüleri arasında farklılık vardır. H2: Kadın ve erkek girisimlerin güç güdüleri arasında farklılık vardır. H3: Girisimcilerin basarı ve güç güdüleri ilk isletmelerini kurma amaçlarını etkilemektedir. H4: Girisimcilerdeki basarı ve güç güdüsünün artısıyla birlikte, girisimci kisilik özellikleri daha fazla yansıtılmaktadır. H5: Girisimcilerin basarı ve güç güdülerinin düzeyi, girisimciligin aileden gelip gelmedigine göre farklılasmaktadır.

 Araştırmanın Metodolojisi

 Düzce Ili'nde gerçeklestirilen bu arastırmada ve Devlet Istatistik Enstitüsünün küçük ve orta ölçekli isletme tanımlaması esas alınmıstır. Bu tanımlamaya göre 1-24 arası isçi çalıstıran isletmeler küçük, 25-100 arası isçi çalıstıranlar orta ölçekli ve 100'den fazla isçi çalıstıranlar da büyük isletme olarak degerlendirilmektedir.  (Dinçer&Fidan, s.70)  Düzce Ili Ticaret Odasından alınan bilgilere dayanarak, küçük isletmeler kapsamında girisimcilerin yönetim becerilerini de degerlendirebilmek maksadıyla, bes ve daha fazla isçi çalıstıran 108 isletmenin kurucusu anakütleyi olusturmak üzere belirlenmistir. Bu bireylerin tümüne ulasılmıs, ancak 97 kisiden yanıt alınabilmistir.  Arastırmada, uygulama alanındaki girisimcilerin, egitim ve genel kültür düzeyleri, düsünme ve algılama kapasiteleri göz önünde bulundurularak, genelde kullanılan girisimcilik testlerinin degindigi ortak noktalar temel alınmıstır. Girisimcilerin bir takım özelliklerini ve kisilik profillerini ortaya çıkarabilmek üzere, bazı değişkenler arasında iliski kurabilmeye olanak veren ve iki bölümden olusan 30 soruluk bir anket formu düzenlenmiştir.

 ARAŞTIRMA BULGULARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

  Girişimcilerin Demografik Özellikleri 

  Girişimcileri Etkileyen Faktörler

 Arastırmaya katılan %22.7'si kadın 97 girisimcinin %25.8'i 30 yasın altındadır.  %18.6'yı 31-35 yas grubu, %20.6'yı 36-40 yas grubu, %28.9'u 41-55 yas grubu olusturmaktadır. %79.2'ü bekar ve %29.9'u köyde, %14.4'ü kasabada, %32'si ilçede, %23.7'si ise ilde dogmus olan bu 97 kisiden %35.1'inin hem anne hem de babası hayatlarının büyük bölümünde kendi isletmelerinde çalısmıstır. Girisimcilerin %8.2'si yasamlarının büyük bölümünü köyde, %9.3'ü kasabada, %43.3'ü ilçede, %39.2'si ise ilde geçirmistir. Girisimcilerin %14.4'ü ilkokul, %20.6'sı ortaokul, %40'si lise, %22.7'si üniversite, %1'i ise yüksek lisans mezunudur. Üniversite egitimi alanların büyük çogunlugu isletme ve mühendislik fakültelerini bitirmistir. Girisimcilerin %77.3'ü ilk isletmelerini 30 yaslarından önce, %12.4'i 31-35 yasları, %6.2'i 36-40 yasları, %4.1'i de 41-55 yas arasında kurmuslardır.

 Girişimcilerin demografik özelliklerine ilişkin ortalama ve standart sapma değerleri.

 Girişimcilerin  % 32'si sermayelerinin,  % 50'den fazlasını kendileri sağlamıslardır.   % 42' 3' lük bir çoğunluk ailelerinden temin etmis,   %18.6' sı  üçüncü şahıslara borçlanmıstır. Yalnızca  % 4.1 oranında girişimci sermayelerinin % 50'den fazlasını banka kredisi yoluyla temin etmistir.  Girişimcilerin borçlanma veya bankadan kredi almaya olan eğilimleri daha düşük görülmektedir. Kadınların % 50' si, erkeklerin ise % 44' ü  ilk işletmelerini kurduklarında bekardır.  Kadınların %81.2'si, erkeklerin de %76'sı sı ilk isletmelerini 30 yaslarından önce kurmuslardır.  Erkeklerin % 13.3' ü  ilk  işletmelerini  31-35 yaş arasında yani 30' lu yaşların başında kurarken,  bu oran kadınlarda,   % 9.1' dir.  Aynı zamanda kadınların  % 9.1' inin  ilk  işletmelerini  36-40 yaş  arasında kurduğu,  erkeklerin ise bu yaşlar arasında  işletme kurma oranının  % 5.3 olduğu görülmektedir.  Kadınlar 40 yaşından sonra işletme kurmazken,  41-55 yaşları arasında ilk işletmelerini kuran erkeklerin oranı da  % 5.3' dür. Ne kadınlar ne de erkekler arasında 55 yaş sonrasında işletme kuran bulunmamaktadır.  Girişimcilerin büyük çoğunlugu için ilk işletmelerini kurmalarında en fazla etkili olan faktörler kendi kendilerinin patronu olma ve daha fazla para kazanmadır. Daha fazla kazanma arzusu eğitim düzeyleri ne olursa olsun girişimcileri  ilk işletmelerini kurmalarında etkileyen önemli bir faktörken,  ilkokul mezunu bireylerin aile geleneğini devam ettirme arzusu diğerlerine nazaran daha fazladır.  Kendi kendinin patronu olma arzusunun eğitim düzeyiyle birlikte artış gösterdiği ve kadın girişimcilerin bu arzuya daha fazla sahip oldugu görülürken, topluma faydalı olma arzusunun kadın ve erkekler arasında fazla fark göstermedigi gözlenmektedir.

  

  Girişimcilerin Kişilik Özellikleri

 Uygulamaya katılan girişimcilerin büyük çogunlugu;   fikirlerini degistirip, metotları çeşitlendirebilen, problemlerin çözümünde değisik yollar arayan, çalışanları yönlendirebilen, başarısızlıga uğradıklarında tekrar deneme yapmaktan korkmayan, çabuk karamsarlıga kapılmayan, önsezilerine güvenen, sorunların üstesinden tek basına gelebilen, piyasaları takip eden ve fırsatları degerlendiren, uzun vadeli hedeflere sahip olan, sorunlar karsısında sıkıntı ve endiseye kapılmayan, her problemin bir çözümü olduguna ve planlamanın sorunlara daha fazla çözüm ürettigine inanan, insanları harekete geçirebilen, görevlerine odaklanabilen bir tablo sergilemektedir.

 Araştırmaya katılan girişimcilerin bazı kişilik özellikleri

 

 

(1- Kesinlikle Katılmıyorum, 2- Katılmıyorum, 3- Kararsızım, 4- Katılıyorum, 5- Kesinlikle Katılmıyorum)

 

 

  Hipotezlerin Test Edilmesi

Arastırmada temel hipotezlerin testinden önce degiskenler arası iliskiler ve degiskenlerin içsel güvenilirlikleri tespit edilmistir. Tablo'da 1 basarı, 2 yakın iliski, 3 güç ihtiyacını, 4 daha fazla kazanma, 5 kendi kendinin patronu olma, 6 aile gelenegini devam ettirme, 7 topluma faydalı olma arzusu ile girisimde bulunmayı, 8 de girisimci kisilik özelliklerini temsil etmektedir.

  Değişkenler arası korelasyonlar ve değiskenlere ilişkin içsel güvenilirlik katsayıları

*  Korelasyon 0.05 düzeyinde anlamlıdır. ** Korelasyon 0.01 düzeyinde anlamlıdır. a   Degiskenin içsel güvenilirlik katsayısı.
  Kadın ve erkek girişimciler arasında başarı ve güç ihtiyaçları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark olup olmadıgını incelemek üzere bir boyutlu varyans analizleri yapılmıs, güç ihtiyaçları açısından iki cins arasında anlamlı farklılıga rastlanmıstır (p<0.05). Elde edilen sonuca göre kadın girisimciler erkeklere nazaran daha fazla güç ihtiyacına sahiptir. Bu durumda H1 hipotezi red, H2 hipotezi ise kabul edilmektedir.  Faktör analizleri sonucunda basarı, güç ve yakın iliski ihtiyaçlarının üç ayrı faktöre yüklendigi, girisimci kisilik degiskeninin ise düsük faktör yüklü soruların çıkarılmasıyla tek bir faktör olusturdugu görülmektedir.

Kadın ve erkek girişimcilerin arasındaki farklara ilişkin varyans analizi degerleri

  H3 hipotezinin test edilmesine yönelik olarak regresyon analizleri yapılmıstır.   Girisimcilerin ilk isletmelerini kurmalarında etkili olan unsurlar bagımlı değisken kabul edilerek, basarı, güç ve yakın iliski ihtiyaçlarının bu unsurlar üzerindeki etkileri ayrı ayrı incelenmistir.

 

Daha fazla kazanma arzusuna ilişkin regresyon modelleri

 Girişimcilerin isletmelerini daha fazla kazanma arzusuyla kurmaları üzerinde başarı ve güç ihtiyaçlarının etkileri görülmektedir  ( Model I-III )
 Yakın ilişki ihtiyacının ise bu arzu üzerindeki etkisine hiçbir sekilde rastlanamamıstır. Başarı ve güç ihtiyacı birlikte bağımsız değişken olarak ele alındıgında ise ( Model V ) , güç ihtiyacının anlamlılığını kaybettigi görülmektedir ( p < 0.005 ).  
 Buna göre girişimcilerin başarı ve güç ihtiyaçları arttıkça daha fazla kazanma arzusuyla işletme kurma eğilimleri de yükselmektedir. Güç ihtiyacıyla karşılastırıldığında başarı ihtiyacı daha fazla kazanma arzusu üzerinde daha fazla etkilidir.

Kendi kendinin patronu olma arzusuna ilişkin regresyon modelleri

 Kendi kendinin patronu olma ve aile geleneğini devam ettirme arzusu bağımlı değisken olarak ele alındığında yalnızca güç ihtiyacının bu arzu üzerinde etkili olduğu görülmektedir ( p < 0.05 ).

Aile geleneğini devam ettirme arzusuna ilişkin regresyon modelleri

 Bulgulara göre girisimcilerin güç ihtiyacı arttıkça, aile gelenegini devam ettirme arzusuyla girisimde bulunma egilimleri azalmaktadır.

Topluma faydalı olma arzusuna ilişkin regresyon modelleri

 Topluma faydalı olma arzusu ele alındığında başarı, güç ve yakın ilişki ihtiyaçlarının ayrı ayrı anlamlı olduğu görülmektedir. Başarı ve yakın iliski ihtiyacı birlikte modele alındığında yakın ilişki, başarı ve güç ihtiyacı birlikte modele alındığında  güç, yakın ilişki ve güç ihtiyacı modele alındığında ise her ikisi de anlamlı görülmektedir. 
 Üç değisken birden modelde iken yakın ilişki ve güç ihtiyaçları anlamlılıgını korumaktadır. R2' ler ve regresyon katsayıları incelendiğinde de topluma faydalı olma arzusu üzerinde etkili olan en önemli ihtiyacın güç, ardından yakın ilişki ve son olarak da başarı ihtiyacı olduğu söylenebilir. Tüm bu değerlendirmeler düşünüldüğünde H3 hipotezinin kabulü için yeterli neden olduğu sonucuna varılabilir.
 Girişimcilerin başarı, yakın ilişki ve güç ihtiyaçları ilk işletmelerini hangi arzulara sahip olarak kurduklarını etkilemektedir.
 Başarı, yakın ilişki ve güç ihtiyaçlarının girişimci kişilik özellikleri üzerindeki etkisini incelemek üzere geliştirilen regresyon modelleriyle alttaki sonuçlar elde edilmistir. 

 Girişimci kişiliğe ilişkin regresyon modelleri

 

 Analiz sonuçlarına göre girişimcilerin başarı ve güç ihtiyacı arttıkça, girişimci kişilik özelliklerine sahip olma eğilimleri de artmaktadır. Ancak benzer ilişkiye yakın ilişki ihtiyacı söz konusu olduğunda rastlanamamıştır. 
  Basarı ihtiyacı, güç ihtiyacı ile birlikte modele alındığında istatistiksel olarak anlamlılığını kaybetmektedir. 
Üç değisken birden modelde yer aldığında ise yalnızca güç ihtiyacı istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmektedir. Bu durumda basarı ihtiyacı yalnız basına girişimci kisilik özellikleri üzerinde etkili, güç ihtiyacı ile bir araya geldiğinde ise etkisizdir.
 Bu durumda H4 hipotezinin kabulü için yeterli neden oldugu sonucuna varılabilir.
 Girisimcilerin basarı ve güç güdülerinin düzeyinin, girisimciligin ailevi boyutuna göre nasıl farklılastıgını arastırmak üzere bir boyutlu varyans analizleri yapılmıstır. Elde edilen sonuçlara göre girisimciligin aileden gelip gelmedigine göre basarı ve yakın iliski ihtiyaçları farklılasmaktadır ( p < 0,05 ).
 Bu durumda H5 hipotezi kabul edilmektedir.

Girişimciliğin ailevi boyutuna göre farklara ilişkin varyans analizi değerleri.

 

 

SONUÇ VE ÖNERİLER

  Bu çalısma, ülkemizde il statüsü kazanmıs, son yerlesim birimi olan Düzce'de, küçük isletme sahiplerinin genel profilini ortaya çıkarmak, girisimcilerin isletmelerini kurmalarında etkili olan arzuları belirlemek, bu arzuların ve girisimci kisilik özelliklerinin basarı, güç ve yakın iliski ihtiyaçlarıyla iliskisini ortaya çıkarmak amacıyla gerçeklestirilmistir. 
 Yapılan arastırmada çogunlugunu erkek girisimcilerin olusturdugu küçük isletme sahiplerinin büyük bölümü lise veya üniversite mezunudur. Girisimcilerin büyük çogunlugu ilk isletmelerini 30 yas öncesinde kurmuslar, sermayelerini kendileri veya aileleri vasıtasıyla saglamıslardır.
  Yaşamının çoğunu köyde geçirmiş olan girişimcilerin büyük çoğunlugu girişimci anne ve/veya babaya sahiptir ve aralarında yüksek eğitim almış olan bulunmamaktadır. Uzun süre şehirde,  ilçede veya kasabada yaşamış
bireylerin ise eğitim düzeyleri daha yüksektir ve bankadan kredi alma veya borçlanma eğilimleri de çoğunlukla yaşadıkları yerleşim biriminin büyümesiyle artmaktadır.
 Yapılan istatistiksel analizler sonucunda hipotezler test edilmiş ve istatistiksel olarak anlamlı bulgulara rastlanmıstır. Bulgulara göre, kadın ve erkek girisimcilerin başarı ihtiyaçları arasında fark bulunamamakta ancak güç ihtiyaçları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık görülmektedir. Kadın girişimcilerin erkek girişimcilere nazaran daha fazla güç ihtiyacına sahip olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır. 
  Bu sonuç bu bölgedeki kadınların girişimci olarak başkalarını kontrol etme, başkalarından sorumlu olma ve başkaları üzerinde otorite kurma arzularına sahip olduğunu göstermektedir.
  Elde edilen sonuçlara göre girişimcilerin ilk işletmelerini kurma nedenleri  McClleland'ın öğrenilmiş ihtiyaçlar teorisine dayanan basarı, güç ve yakın ilişki ihtiyaçlarıyla ilişkilidir. Daha fazla kazanma arzusu üzerinde başarı ve güç ihtiyaçlarının, kendi kendinin patronu olma arzusu üzerinde güç ihtiyacının, topluma faydalı olma arzusu üzerinde de bu üç ihtiyacın etkisi tespit edilmiştir. 
  Benzer sekilde girişimci kişilik özelliklerinin, bu üç ihtiyaca sahip olma düzeyleri arttıkça daha fazla yansıtıldığı da ortaya çıkarılmıstır. Girişimciliğin aileden gelip gelmediğine göre başarı, güç ve yakın ilişki ihtiyaçlarının nasıl farklılaştığı da araştırılmıştır.
  Girişimciliği desteklemekle dünyadaki değisimin hızına ayak uydurmak ve toplumun refah düzeyini arttırmak mümkün olabilir. Bu açıdan girişimcilik konusuna daha fazla ilgi göstermek ve girişimciliği desteklemek gereklidir.
  Girişimliğin desteklenmesi; hem potansiyel girişimcilere fırsat ve kaynak yaratılması hem de, girişimcilik ruhunun geliştirilmeye çalışılması demektir. Girişimcilerin kişilik özelliklerini ve hangi ihtiyaçların etkisiyle hareket ettiklerini bilmek, bu özelliklerin çoğunlukla bir girişimcilik özelliği olarak kabul edilen başarı, güç ve yakın ilişki ihtiyaçlarıyla ilişkisini ortaya çıkarmak ve girişimciliğin gelişebilmesi için uygun ortamları yaratmaya çalışmak, girişimciliği desteklemek adına atılacak önemli bir adımdır.
GİRİŞİMCİLERİN BAŞARI, GÜÇ VE YAKIN İLİŞKİ İHTİYAÇLARININ 
KİŞİLİK ÖZELLİKLERİYLE İLİŞKİSİ ÜZERİNE
DÜZCE BÖLGESİ' NDEKİ KOBİ' LERDE YAPILAN BİR ARAŞTIRMA
Yrd. Doç. Dr. Adnan CEYLAN   Aras. Gör. Nigar Demircan